Mệnh danh là “ông vua bán lẻ Mỹ”, Sam Walton – người thành lập tập đoàn bán lẻ Wal- Mart được lịch sử ghi nhận là một trong những người giàu nhất thế giới trong nhiều năm cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21. Sam Walton đã tạo ra một cuộc cách mạng trong lĩnh vực kinh doanh vào thời bấy giờ, nhưng ít ai biết rằng, ông khởi nghiệp chỉ với vài đồng xu trong túi.
Tuổi trẻ và ý tưởng lập nghiệp từ tay trắng
Ông sinh năm 1918 trong một gia đình nông dân nghèo gần thành phố Kingfisher ở tiểu bang Oklahoma. Vào giai đoạn đại khủng hoảng của nước Mỹ, gia đình Sam cũng như nhiều gia đình khác đều chịu ảnh hưởng nặng nề, lúc đó Sam Walton còn thơ ấu.
Từ năm lớp 7 đến khi học tại trường đại học Missouri, với ý chí tự lập, Sam Walton đã làm nhiều công việc như nhân viên giao báo, bảo vệ, phục vụ nhà hàng,… để nuôi sống bản thân, trang trải học phí. Yêu thích lĩnh vực thương mại, Walton rất muốn theo học chuyên ngành này ở bậc sau đại học tại trường kinh doanh Wharton, nhưng không đủ tiền để thực hiện ý định đó. Tốt nghiệp đại học, ông làm việc cho J.C Penny, nơi ông học hỏi được những kinh nghiệm đầu tiên về công việc bán lẻ.
Ồng phục vụ quân đội trong chiến tranh thế giới thứ II, sau đó trở thành nhà bán hàng độc quyền có tiếng tăm trong hệ thống các cửa hàng bán lẻ Ben Franklin.
Năm 1962, ông có ý tưởng mở rộng hệ thống cửa hàng, tập trung vào các khu vực nông thôn và bán với giá thấp. Tuy nhiên, người quản lí đã không đồng tình với ý kiến này. Không nản lòng, Walton bỏ việc và tự theo đuổi ý tưởng của riêng mình, ông dốc toàn bộ số tiền 150usd thuê 8 công nhân và thành lập cửa hàng bán lẻ đầu tiên, lấy tên là Wal-Mart ngay tại thị trấn Bentonville quê ông. Không ai có thể ngờ, đây chính là tiền thân của một hệ thống bán lẻ lớn nhất thế giới và lớn nhất mọi thời đại sau này.
Dưới tài lãnh đạo của Sam Walton, Wal-Mart đã phát triển rất nhanh chóng và trở thành đối thủ cạnh tranh ngang ngửa với tập đoàn bán lẻ khổng lồ Kmart vào đầu thập niên 1970. Khi Sam Walton qua đời vào năm 1992, tổng trị giá hệ thống các cửa hàng Wal-Mart đã lên tới 25 tỷ đôla.
Hiện nay, có tới hàng chục nghìn cửa hàng bán lẻ/ siêu thị thuộc sở hữu tập đoàn Wal-Mart nằm rải rác khắp Bắc Mỹ, châu Âu và hệ thống này đang tích cực vươn sang châu Á. Quy mô khổng lồ hiện nay của Wal-Mart đã được giới kinh doanh Mỹ thừa nhận.
Theo thống kê của Hiệp hội Thương mại Mỹ, doanh số bán hàng của Wal-Mart đạt 216 tỷ đôla một năm, vượt qua doanh số bán hàng của hãng điện tử gia dụng nổi tiếng GE và chỉ chịu đứng sau tập đoàn kinh doanh xăng dầu khổng lồ lớn thứ 2 thế giới là Exxon-Mobil. Suốt từ năm 2002, Wal-Mart luôn đứng trong top đầu danh sách Fortune 500 (bảng xếp hạng danh sách 500 công ty lớn nhất Hoa Kỳ) và được xem là “công ty được ngưỡng mộ nhất tại Mỹ”.
Bài học vượt qua khó khăn
Năm 2001, Kmart với hệ thống hàng chục nghìn cửa hàng bán lẻ đã tuyên bố phá sản, chỉ còn lại một mình “người khổng lồ” Wal-Mart trụ lại. Ông chủ tập đoàn bán lẻ này là Sam Walton đã từng khởi nghiệp chỉ với vài đồng xu trong túi.
“Tôi không biết điều gì khiến người ta có tham vọng, nhưng thực tế là tôi đã được trời phú cho động cơ và tham vọng bẩm sinh”, Sam Walton nói về mình như vậy. Sam Walton tốt nghiệp Trường Đại học Missouri vào tháng 6/1940 với bằng kinh doanh, và ông đã làm việc cật lực như đã làm trong suốt cuộc đời.
“Tôi luôn tràn đầy năng lượng, nhưng tôi cũng thấy mệt. Từ khi vào trung học, tôi đã tự làm ra tiền và tự mua quần áo cho mình. Tại trường đại học, tôi chi thêm tiền học, tiền ăn, các khoản hội phí và tiền chi cho các cuộc hẹn hò. Bố mẹ tôi sẽ rất vui lòng giúp đỡ tôi nếu có thể, nhưng đó là thời kỳ đại khủng hoảng và họ không có thêm một khoản tiền nào. Tôi phải tiếp tục công việc đưa báo trong thời học trung học, và vào đại học tôi phải đi đưa thêm một số tuyến đường mới, thuê một vài người giúp đỡ, và biến nó thành một việc kinh doanh tương đối tốt. Tôi kiếm được khoảng 4.000 đến 5.000 đôla mỗi năm, khoản tiền mà vào cuối thời kỳ đại khủng hoảng là tương đối lớn.”
5 năm đầu tiên ở Newport đã trôi qua và tôi đã thực hiện được mục tiêu của mình. Cửa hàng Ben Franklin nhỏ của tôi đã có được doanh số 250.000 đôla và đem lại 30.000 tới 40.000 đôla lợi nhuận trong một năm. Đó là cửa hàng Ben Franklin số một về doanh số và lợi nhuận, không chỉ ở Arkansas mà ở toàn bộ vùng sáu bang. Nó là cửa hàng tạp hóa lớn nhất tại Arkansas, và tôi không tin là có một cửa hàng nào lớn hơn tại ba hay bốn bang lân cận”.
Dưới bảng hiệu Wal-Mart, có hai dòng chữ sau này trở thành phương cách làm việc nổi tiếng: “Chúng tôi bán với giá thấp hơn” và “Đảm bảo thỏa mãn khách hàng”. Trong cuộc đời kinh doanh sóng gió của mình, Sam vẫn giữ vững phương châm ấy.
Tin tưởng vào công việc của mình hơn bất cứ người nào khác
Tên của Sam Walton nằm trong danh sách 25 nhà kinh doanh có khả năng làm thay đổi thế giới do CNN và tạp chí Forbes bình chọn. Có rất nhiều những bài học từ cuộc đời và sự nghiệp kinh doanh của ông. Ở đây, người viết chỉ đề cập tới sự tự tin, dám bước đi theo mơ ước của Sam Walton. Niềm tin vào bản thân cùng nỗ lực của ông đã được đền đáp xứng đáng. Nếu khi đó Walton từ bỏ ý tưởng của mình theo ý kiến của người quản lí, tiếp tục với công việc ở cửa hàng (franchise) của Ben Franklin thì chắc chắn sẽ chẳng có một đế chế Wal-Mart khổng lồ như ngày nay; và tất nhiên, cái tên của ông cũng sẽ không được nhiều người nhắc tới như vậy.
Walton đã từng chia sẻ rằng: “tôi vượt được qua thiếu sót của mình bằng sự đam mê tuyệt đối với công việc. Tôi không biết liệu bạn có sẵn tính cách đó không hay liệu bạn có thích học được điều đó; nhưng tôi biết chắc rằng bạn cần phải có điều đó. Nếu bạn yêu công việc của mình, bạn tự tin vào bản thân, bạn sẽ làm mọi cách có thể để đạt được kết quả tốt nhất”.
Ý thức của bạn về chính bản thân mình sẽ quyết định các hành động của bạn cũng như việc bạn sẽ trở thành người như thế nào trong cuộc sống. Nếu bạn xem năng lực của mình là hạn chế, rằng bạn hầu như bất lực trước quá nhiều khó khăn, rằng tốt nhất bạn hãy đặt cho mình tham vọng khiêm tốn thôi, khi đó bạn sẽ chỉ nhận được phần nhỏ nhoi mà bạn trông đợi. Hiểu rõ tiến trình này, bạn cần rèn luyện cho mình theo hướng ngược lại – đòi hỏi nhiều hơn, đặt ra đích đến cao hơn, và hãy tin rằng bạn được sinh ra là để làm nên những điều lớn lao.
Cảm nhận về giá trị của chính mình chỉ có thể xuất phát từ bản thân chứ ít khi nào từ quan điểm của người khác. Với sự tin tưởng ngày càng nâng cao về năng lực của bản thân, bạn sẽ dám tiến hành những bước đi táo bạo cho phép nâng cao cơ hội thành công của bạn.
“Tôi không bao giờ là người dừng bước trước bất hạnh, và khi đó tôi cũng không dừng bước. Người ta thường nói rằng bạn có thể tìm ra sự may mắn ở bất kỳ mọi sự rủi ro nào nếu bạn cố gắng thực sự. Tôi luôn nghĩ rằng khó khăn chỉ là những thách thức, và thách thức trong tay cũng khá đơn giản để giải quyết: tôi phải tự nâng mình dậy và xoay xở với tình thế, làm lại tất cả từ đầu, thậm chí lần
Bài viết tham khảo: Con đường thành công của Sói già phố Wall
